- معماری جدید ژاپن،آثار معاصر معماران پیشرو جهانی

مولف: پروفسور گیتا مهتا، دایانا مک دانلد

مترجم: دکتر الهام اندرودی

نوبت چاپ: اول

تاریخ انتشار: 1396

ناشر: انتشارات جهاد دانشگاهی قزوین

توضیح: معماری معاصر ژاپن به ویژه آثار متمایز جهانی آن مبانی نظری ویژۀ معماران این کشور را منعکس می‌کند و همچنین روحیۀ ملهم از سنت و ارزش های ملی آنان را به نمایش می­‌گذارد. ویژگی که از هنر تکامل یافتۀ ژاپنی در طول تاریخ و صنعتگری پیشرفتۀ این کشور ریشه گرفته است  در دهۀ اخیر آثار معماران مهم ژاپنی که به طور متوالی جوایز بین‌المللی(همانند پریتزکر) را دریافت کرده اند، همانند شیگِرو بان (2014)، تویو ایتو (2013)، کازویو سِجیما (2010) و یا پیش از این تادائو آندو (1995)، در کنار معماران مهمی همانند فومیهیکو ماکی و کنزو تانگه به عنوان پیشگامان مدرنیسم،  نوعی کمینه گرایی، نظم و قانونمندی، صنعتگری پیچیده، خلوص و یکدستی، سادگی پالایش شده و تمایل به طبیعت دیده شده و مفاهیمی فرهنگی و اجتماعی مختلفی به چالش کشیده می شوند. این صفات در سبک ها و شیوه های مختلف معماری تاریخی این کشور استمرار داشته و اعتلاء پیدا کرده و به دست این معماران با زبان معماری امروز باز تعبیر شده اند.

بدین ترتیب ژاپن همانند بسیاری از کشورهای آسیایی به دلیل قرارگیری در معرض تحولات عظیم پس از انقلاب صنعتی در غرب، می بایست وارد کنندۀ فرهنگ و فن آوری های جدید باشد. اما به دلیل انتخاب متفکرانه، تلاش برای شناخت فرآیند و تکنیک های صنعتی شدن، تولید هنری و صنعتی به جای مصرف و علاقه به ریشه های ملی و تاریخی توانسته شخصیت خود را در بازتولید بسیاری از عناصر وارداتی منعکس نماید و خود به تولید کنندۀ عمده تبدیل شود. استاد ممتاز معماری و طراح برجسته آراتا ایسوزاکی به درستی عنوان یکی از آثار خود را ژاپن­-گونِگی معماری نهاده است؛ چراکه در قرن حاضر معماران ژاپنی با حفظ هویت تاریخی و جوهرۀ هنر سنتی، آثار مهمی را در جهان پدید آورده  و شیوه های مختص به خود را توسعه داده اند و به کانون تحرک سبک های نو تبدیل شده اند. با این مقدمه به نظر می رسد که مطالعۀ معماری ژاپن به عنوان یک کشور آسیایی دارای روحیۀ مشترک می‌تواند در شرایط فعلی کشور ما مورد توجه و با ارزش باشد. معماری که بر باورهای ملی و زمینه های محلی و بومی تأکید دارد و به دنبال ایجاد هویت منحصر به فرد خود است.

به منظور آشنایی بیشتر با آثار مهم معماری معاصر ژاپن در دهۀ اخیر، کتاب حاضر با نام" معماری جدید ژاپن، آثار معاصر معماران برتر جهانی در دهۀ اخیر" از انتشارات توتِل، نوشتۀ پروفسور گیتا مِهتا، استاد وابستۀ معماری و طراحی شهری مدرسۀ تحصیلات تکمیلی معماری، برنامه ریزی و حفاظت (GSAAP) دانشگاه کلمبیا در آمریکا و خانم دایانا مک دانِلد، استاد دپارتمان تاریخ هنر دانشگاه تِمپل، پردیس ژاپن، توکیو ترجمه شده است. در مقدمۀ این کتاب آقایان سِزار پِلّی و فُومیهیکو ماکی به توصیف معماری ژاپن پرداخته اند. پیش گفتار فُومیهیکو ماکی به لحاظ مرور شیوۀ ورود مدرنیسم به ژاپن و رویکرد معماران ژاپنی از جمله خود وی نسبت به تاریخ و فرهنگ گذشته جالب توجه است. در این کتاب بیش از 150 اثر معماری ساخته شده پس از سال 2000 با رویکرد تحلیلی نسبت به طرح، سازه، بستر تشریح شده‌اند. این نمونه­‌ها در هفت دستۀ مسکونی، فرهنگی، آموزشی، اداری، تجاری، شهری و باززنده سازی با شناسنامه مختصری شامل نام طراح و سال ساخت دسته‌بندی شده‌اند و پلان ها، نماها، مقاطع و تصاویر فضاهای داخلی و خارجی ارایه شده‌اند. نثر توصیفی شیوا و گویا است و اطلاعات مربوط به ساختار، سازه، تأسیسات و شیوۀ اجرای هر اثر ارایه شده است. نکتۀ مهم مؤثر بر انتخاب کتاب، بیان اندیشه ها و نقد مبانی نظری طراحی معماران پیشرو جهانی در ساخت آثار معرفی شده است.