افتتاحیه نمایشگاه بین‌المللی هنر و فضای مابین، ایران-ژاپن - دانشکده معماری arch
افتتاحیه نمایشگاه بین‌المللی هنر و فضای مابین، ایران-ژاپن (سفر در جاده ابریشم)
دانشکدۀ معماری دانشکدگان هنرهای زیبا دانشگاه تهران نمایشگاه بین‌المللی هنر و فضای مابین، ایران-ژاپن (سفر در جادۀ ابریشم) را در تاریخ ۱۸ دی‌ماه تا ۱۸ بهمن ۱۴۰۳ از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۷:۰۰ در محل باغ‌موزۀ نگارستان دانشگاه تهران برگزار می‌کند. دبیر علمی و اجرایی این رویداد دکتر الهام اندرودی، دانشیار و عضو هیأت علمی دانشکدۀ معماری دانشکدگان هنرهای زیبا دانشگاه تهران و رئیس نمایشگاه، دکتر سید یحیی اسلامی، استادیار و عضو هیأت علمی دانشکدۀ معماری دانشکدگان هنرهای زیبا دانشگاه تهران است. تهیه‌کنندگان عبارت‌اند از پروفسور ری ایچی میاکه (بنیاد آرکی دپات)، مهندس آرش سهرابی و مهندس صمد دهقان (مؤسسۀ مقاوم‌سازی لرزه‌ای ایران). این برنامه با حمایت سفارت ژاپن در ایران و انجمن‌ها، نهادها و شرکت‌های مختلف ژاپنی و ایرانی از جمله مشاور بین‌الملل دانشکدگان هنرهای زیبا، انجمن علمی مطالعات معماری ایران، انجمن علمی مرمت و انجمن علمی معماری برگزار شده است.
آیین افتتاحیۀ این نمایشگاه در تاریخ ۲۰ دی‌ماه ۱۴۰۳ در تالار روح‌الامین باغ‌موزۀ نگارستان برگزار شد. در این برنامه ابتدا دکتر منتظر ظهوری، مشاور موزه‌ها و فضاهای فرهنگی دانشگاه تهران، به میهمانان خوش‌آمد گفته و بر گسترش فعالیت‌های نمایشگاهی و بین‌موزه‌ای میان دانشگاه تهران و کشورهای دیگر تأکید کردند.
سپس دکتر سید یحیی اسلامی ضمن خوش‌آمدگویی از سوی دانشکدۀ معماری دانشکدگان هنرهای زیبا دانشگاه تهران، با شرح بیش از نیم دهه ارتباط علمی مشترک میان ایران و ژاپن حول محور مفاهیم مرتبط با فضا، آستانگی و معماری بینابین، این نمایشگاه را نقطۀ عطفی برای برنامه‌های مرتبط با هنر و معماری ژاپن در دانشکدۀ معماری دانستند. ایشان این نمایشگاه را حاصل رویدادهای علمی مختلفی از جمله سمپوزیوم هنر و بعد چهارم (۱۳۹۷) و دو سمپوزیوم هنر و فضای مابین (۱۴۰۱-۱۴۰۳) دانستند.
سخنران اصلی برنامه، جناب آقای دکتر سید حسین حسینی، سرپرست محترم دانشگاه تهران، تاریخچۀ روابط میان ایران و ژاپن را به قدمت جادۀ ابریشم دانسته و بر نقش ایران در گسترش آموزش عالی از ۱۷۵۷ سال پیش تاکنون، از زمان تأسیس جندی‌شاپور تا تأسیس دانشگاه تهران در ۹۰ سال پیش تأکید داشتند. ایشان ضمن شرح اهمیت باغ‌موزۀ نگارستان به‌عنوان بخشی از فضاهای فرهنگی دانشگاه تهران، بر نقش دانشکدگان هنرهای زیبا دانشگاه تهران و دانشکدۀ معماری در ارتقای سطح فرهنگی و هنری ایران در مقیاس بین‌المللی با بهره‌گیری از محورهای علمی در مطالعات تطبیقی تأکید کردند.
سرکار خانم دکتر الهام امین‌زاده، معاون محترم روابط بین‌الملل دانشگاه تهران، نیز به سابقۀ علمی میان ایران و ژاپن و فعالیت‌های مختلف دانشکده‌های مرتبط با مطالعات ژاپن در دانشگاه تهران اشاره کردند و بر لزوم تقویت حمایت طرفین از ارتباطات علمی و پژوهشی تأکید کردند.
سخنران افتخاری برنامه، جناب آقای تاماکی تسوکادا، سفیر محترم ژاپن، ضمن قدردانی از دانشگاه تهران و برگزارکنندگان نمایشگاه، سابقۀ نمایشگاه «فضا و زمان مابین» را در ۴۰ سال پیش معرفی کرده و ابراز خرسندی کردند که برگزاری این نمایشگاه در دانشگاه تهران بر تقویت روابط علمی و فرهنگی میان ایران و ژاپن در ارتباط با آموزش، تبادل دانشجو و استاد، برنامه‌ریزی پژوهش‌های مشترک و تبادل مفاد علمی تأثیر قابل‌توجهی خواهد گذاشت. جناب آقای دکتر دراگو اشتامبوک سفیر محترم کرواسی در ایران نیز بر امتداد جادۀ ابریشم در اروپا و تبادل فرهنگی در مسیر این جاده تأکید کردند.
سخنرانی‌های تشریحی ابتدا با صحبت‌های پروفسور ری ایچی میاکه آغاز شد. ایشان ابتدا به شرح ارتباط بیش از پنج سال تبادل علمی و فرهنگی میان دانشکدۀ معماری دانشکدگان هنرهای زیبا و اساتید مختلف از دانشگاه‌های متعدد ژاپن (همانند دانشگاه تاما، دانشگاه شیبااورا، دانشگاه توکوها و غیره) پرداختند و نمایشگاه را حاصل کار مشترک و فشرده میان گروه برنامه‌ریزی از تهران، تبریز و ژاپن دانستند. ایشان خرسندی خود را از برگزاری سمپوزیوم و نمایشگاه «هنر و فضای مابین» و نقش آن در شناخت عمیق‌تر از تبادلات فرهنگی میان دو کشور ابراز کردند.
خانم دکتر الهام اندرودی، دانشیار دانشکدۀ معماری دانشکدگان هنرهای زیبا، در سخنرانی خود ضمن معرفی گروه برگزارکنندگان، برنامه‌ریزان، حامیان مالی و پشتیبانان نمایشگاه «هنر و فضای مابین»، توضیح دادند که این نمایشگاه آثار معماران و هنرمندان پیشرو جهانی را ارائه کرده است که در دهه‌های اخیر بی‌سابقه است. سپس ایشان به شرح اینستالیشن‌های این نمایشگاه پرداختند. ایشان این چیدمان‌ها را برگرفته از تاریخ و فرهنگ ژاپن معرفی کردند که شباهت‌های زیادی با مفاهیم تاریخی و عمیق مرتبط با ادبیات و هنر معماری ایرانی دارد. مفاهیمی چون «بهشت»، «روشنایی» یا «درخشش»، «جاده»، «پل»، «خانه»، «شکوه سادگی»، «چایخانۀ ژاپنی»، و «گره یا پیوند» عنوان اینستالیشن‌هایی هستند که در محیط گالری باغ‌موزۀ نگارستان برگزار شده است. ایشان از گروه اجرایی هلدینگ کاهش خطر سوانح و مجری نمایشگاه تبریز (که در اسفند ۱۴۰۳ برگزار شد)، به‌ویژه آقایان مهندس آرش سهرابی، صمد دهقان، و سعید بی‌نظیر و همۀ تیم اجرایی تشکر کردند و از زحمات گروه‌های دانشجویی انجمن‌های علمی مطالعات معماری ایران، مرمت و معماری دانشکدگان هنرهای زیبا قدردانی کردند. در پایان مهندس آرش سهرابی تهیه کنندۀ نمایشگاه از هلدینگ گروه کاهش خطر سوانح بر نقش فرهنگی مفهوم فضای مابین در ایران و ژاپن و لزوم تقویت فعالیت‌های بین فرهنگی دو کشور تأکید کردند.
برنامه افتتاحیه با مراسم بریدن روبان و افتتاح نمایشگاه و بازدید از اینستالیشن‌های چیده‌شده در محیط نمایشگاه آغاز شد. نقطۀ اوج این بازدید ردیف بیش از سیصد کوزۀ چیده‌شده به‌صورت خطی، نماد جادۀ ابریشم، به دست برندۀ جایزۀ پریتزکر ۲۰۱۰، آقای ریو نیشی‌زاوا، در محیط باغ و حتی در داخل حوض باغ که نماد مفهوم تهی در فرهنگ ایران و ژاپن است، معرفی شد.