دانشکده معماری

نگاه تجربه‌گرایی به فضا و توجه به تجربه‌ی فضایی در مطالعات مرتبط با فضا، به خصوص فضاهای سکونتی، نقش مهمی در فهم اجتماعی-فضایی طراحان و برنامه‌ریزان در رابطه با فضا دارد. از طرفی به دلیل لزوم ارتباط مطالعات معماری و طراحی شهری با مطالعات اجتماعی در فهم، ارزیابی و طراحی فضاهای شهری، نگاه تجربه‌گرایی به فضا و تحلیل فضا از منظر انسان تجربه‌گر آن، می‌تواند این ارتباط را تا حدود زیادی برقرار نماید. پژوهش حاضر در چارچوب پارادایم طبیعت گرایی (یا تفسیری) با اتخاذ روش تحقیق کیفی با رویکرد روانشناسی محیط صورت می‌گیرد که از تکنیک‌هایی همچون: تحلیل محتوا، تحلیل‌های فازی مانند تمایز معنایی، تحلیل رفتار، تحلیل گفتمان، مصاحبه، روش روایتی، روش‌های پیکره‌بندی و نحو فضا و مشاهده ی فعال (از منظر واقع‌گرایی انتقادی) استفاده می‌کند. در راستای پاسخگویی به سؤال اصلی پژوهش که به چگونگی نقش قابلیت‌های فضاهای مرزی در شکل‌گیری تجربه‌ی سکونت می‌پردازد، با مرور ادبیات موضوع ویژگی‌های فضاهای مرزی پیرامون خانه شناسایی و لایه‌بندی می‌شوند و با توجه به نظریه‌های مرتبط با ارتباطات لایه‌های فضایی (مانند: نظریه‌ی پیوند، نظریه‌ی شبکه و نظریه‌ی درهم‌تنیدگی)، به چگونگی ارتباط مابین آنها پرداخته می‌شود. درنهایت مدل نظری نقش قابلیت‌های فضاهای مرزی پیرامون خانه و ارتباط ما بین آنها در شکل‌گیری تجربه‌ی سکونت ارائه می‌شود. این مدل نظری می‌تواند طراحان و برنامه‌ریزان را در راستای دستیابی به نگاهی اجتماعی-فضایی به محیط پیرامون خانه کمک کند تا از این طریق بتوانند طرح‌هایی موفق و با قابلیت پاسخگویی به نیازهای ساکنین ارائه نمایند.