دانشکده معماری

مسئلۀ این پژوهش تجربۀ روایتمند منظر شهری دموکراتیک است. این که رویدادهای فضا چطور و با چه پیرنگ و تسلسلی تجربه شوند تا بستری برای تحقق دموکراسی به عنوان شیوۀ زندگی فراهم شود. دغدغۀ اصلی این پژوهش بهبود حال شهروندان با میانجی‌گری فضای شهری -به عنوان محیطی که شهروندان به صورت روزمره زمان زیادی را در آن سپری می‌کنند- است. روایت در اینجا بدین معناست که این مسئله صرفاً کالبدی نیست و ما در کالبد دنبال دموکراسی نیستیم. وجود داشتن بعضی فضاها مانند میدان و ... تضمینی بر دموکراتیک بودن شهر نیستند، بلکه نوعی از تسلسل و رابطۀ علت و معلولی و نوعی از پیرنگ روایی لازم است تا شهر به آستانۀ دموکراتیک بودن برسد. فضاهای دموکراتیک، پارامترهایی فضایی دارند که در نسبت خاصی با هم قرار گرفته‌اند و این در رفتار مخاطبان آن فضاها تجلی پیدا می¬کند. ما با شنیدن روایت‌های مردم، دیدن رفتارهایشان و تأکید بر پیرنگ‌های فضاهای شهری قصد داریم تبیین کنیم که چه رویدادها و اتفاقاتی با چه نسبتی باید کنار هم قرار پیدا کنند تا شهر روایتی دموکراتیک پیدا کند.
حال پرسش این است که چه نیازی به توسل به مفهوم روایت و پیرنگ است تا این بُعد زندگیِ اجتماعی مطالعه شود؟ آیا ارتباط و نحو فضا کفایت نمی‌کند؟ مسئلۀ نگاه معمول این است که فضا را عامل شکل‌گیری دموکراسی می‌بیند اما روایت و تأکید بر آن به ما این امکان را می‌دهد که کالبد را به عنوان نتیجۀ یک فرآیند اجتماعی ببینیم و این فرآیند اجتماعی را تبیین کنیم. این را در لایه‌های ظاهری شهر نمی‌توان جُست بلکه مشاهدۀ این که مردم چه می‌کنند و شنیدن داستان‌هایشان انعکاس فضای دموکراتیک است. هدف این است که این لایه‌های پنهان را واکاوی کنیم و نشان دهیم که فضا نتیجۀ یک فرآیند است نه ابتدای یک مسئله. در آخر تبیین خواهیم کرد که چه فضاهایی امکان چنین روایتگری‌هایی را خواهند داد. پس ما به جای تأکید بر نتیجه و کالبد، به روایتگری احتیاج داریم. این پژوهش به دنبال آن است که با پررنگ کردن مسائل روایت‌شناسی و پیرنگ و ترجمان فضایی آن به چارچوبی برای تحلیل شهری دموکراتیک‌تر بپردازد.