ریحانه خرم‌روئی
معماری منظر
موضوع پژوهش: منظره‌سازی فضای سبز در تهران معاصر از عصر مشروطيت تا امروز

استاد راهنما: دکتر سید امیر منصوری
ایمیل: r.khoramrouei@ut.ac.ir

خلاصۀ پژوهش

یکی از شاخصه‌های توسعه‌یافتگی جوامع بشری توجه به فرآیندهای تاریخی و تبیین الگوهای تاثیر و تاثر آن بر مردم و محیط زندگی‌شان بوده است. از آنجا که یکی از مهمترین عناصر شهری در ارتقای کیفی منظر شهر، فضاهای سبز می‌باشند، تحلیل تاریخی فرآیند توسعه منظر سبز می‌تواند ما را به درک روابط متقابل فرهنگ، اقلیم، وضعیت اقتصادی و در نهایت سطح تبلور مدیریت شهری مبتنی بر اصول علمی رهنمون سازد. به نظر می‌رسد امروزه منظر سبز در تهران دچار مشکلاتی است که توان برآوردن نیازهای فرهنگی مردم و اقلیمی منطقه را ندارد و عملکرد خود را نسبت به شهر و شهروندان به نحو صحیح پاسخ نمی‌دهد.
تغییرات ایجاد شده در فضای سبز تهران پس از ورود تحولات مدرن و تاثیرات انقلاب صنعتی به ایران که به نوعی مصادف با دوران ناصری است، سرآغازی بر تحولات اساسی در ساختار شهر تهران و تفکرات مردمان آن محسوب می‌شود. با بررسی سیر تحولات منظر سبز و تغییر از فضای سبز خصوصی به فضای سبز عمومی (باغ به پارک) به گونه‌ای اگزوتیک (و استفاده از زمین سبز برگرفته از سبک پیتورسک) چگونگی روند تغییرات منظر سبز قابل تامل است. امروزه اغلب فضاهای سبز تبدیل به فضاهایی عمومی شده و طرح کاشت موجود در آن‌ها دارای الگویی تکراری است که ملاحظات اقلیمی، عملکردی و زیبایی‌شناسی کمتر در آن ها مشاهده می‌شود. بنابراین پژوهش حاضر در تلاش است تا ارتباط تحولات منظر سبز شهر تهران را با تحولات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اقلیمی حکومت مرکزی ایران از عهد ناصری (به عنوان یکی از مهم‌ترین برهه‌های تاریخ سیاسی و فرهنگی ایران که نقش به‌سزایی در تحولات منظر سبز دارد) تا به امروز مورد بررسی قرار دهد و با توجه به تحولات نامبرده به گونه‌شناسی فضای سبز در شهر تهران بپردازد و ریشه‌ها و عوامل موثر بر هرگونه را شناسایی و منشأ تحولات بر زیبایی‌شناسی فضای سبز را واکاوی نماید.