سید احمد آل یاسین
معماری
موضوع پژوهش: بازاندیشی در نسبت میان هندسه و معماری

استاد راهنما: دکتر عیسی حجت
ایمیل: aleyasin.ahmad@ut.ac.ir

خلاصۀ پژوهش

مفهوم هندسه از غنی‌ترین مفاهیم و بنیان‌های هنر، معماری و فلسفه است. هندسه از یک سو در برگیرنده‌ی مفهومی انتزاعی و مجرد است، و از سویی کاملا انضمامی است و در کاربرد و عمل نقش ایفا می‌کند. نزدیک شدن به مفهوم حقیقی و عمیق آن سهل است؛ و ممتنع. گاهی از آن تعریف‌هایی در ریاضیات می‌شود. گاهی حکما و فلاسفه از آن دم می‌زنند. گاهی متفکران حوزه‌های مختلف نظری از آن برداشت‌هایی می‌کنند، و گاهی نیز در هنرهای مختلف مورد بحث قرار می‌گیرد. برخی آن را محدود به نیمساز، میانه و مساحت اشکال کرده‌اند، و برخی برایش ساحتی قدسی و ماورایی قائل شده‌اند. برداشت‌ها از مفهوم هندسه در معماری نیز طیف وسیعی از رویکردها و نظریات را شامل می‌شود. مواردی مانند هندسه‌ی نقوش و تزئینات، یا اشکال و روابط هندسی مستتر در نقشه‌های معماری، و یا رویکردهای معاصرتر مانند نحو فضا، از این قبیل اند. این پژوهش در پی تعمق در مفهوم هندسه و کشف نسبت میان هندسه و معماری است. پس از مرور نظام‌مند داده‌ها و بررسی انواع رویکردها و سیر تطور نظری هندسه در طول تاریخ، و هم‌چنین تبارشناسی زبانی آن، با رجوع به نظرات صاحب نظران معاصر و مصاحبه‌های نیمه ساختار یافته به طبقه‌بندی و مدل‌سازی کیفیت حضور هندسه در معماری و تبیین ابعاد و لایه‌های آن پرداخته می‌شود و سپس تفسیر نظری به منظور جمع بندی و تکمیل بحث ارائه خواهد شد.
عمده روش‌های مورد استفاده در این پژوهش با رویکرد کیفی، و روش‌های تاریخی، تفسیری و تحلیلی است. در مواردی در طول پژوهش از روش‌هایی مانند تحلیل محتوا، تبارشناسی و موردپژوهی نیز بهره برده می‌شود. دستاوردهای این پژوهش شامل موارد ذیل خواهد بود. نخست اینکه تعمق در مفاهیم گسترده و بعضا مغفول مانده‌ی هندسه در معماری، موجب توجه دوباره‌ای به مفاهیم بنیادین معماری خواهد بود. هم‌چنین بررسی و طبقه‌بندی این مفاهیم، و تبیین رابطه‌ی میان این دو، مسیر را برای پژوهش‌های آتی متمرکز و جزء نگر هندسه در معماری هموار می‌کند. علاوه بر آن، تعریف و تبیین نسبت میان هندسه و معماری پیشنهادهایی در حوزه‌های فرایند طراحی معماری، تحلیل و نقد آثار معماری و آموزش معماری نیز در پی خواهد داشت.