این کتاب، معماران را با امانوئل کانت، فیلسوفی با آثاری سرشار از دغدغهٔ دائم اندیشیدن به جهان، در مقام امری واحد و تکامل‌یابنده آشنا می‌کند. به‌زعم کانت، در این جهان پویای به هم تنیده، انسان‌ها باید در مقام سوژه‌هایی مرتبط و مسئول و به‌شکلی متقابل نسبت به این جهان، عمل کنند. کانت با توجه به اندیشه‌های آینده‌نگر و اخلاقی- سیاسی، متفکری است که به روشنی از معماری سخن می‌گوید. این امر نشان می‌دهد که چگونه اندیشه‌های او به صورت به‌جا و خلاقانه در جهانی که هم‌اکنون ساکن آنیم و باید خردمندانه متوجهش باشیم، ثمر می‌دهد.

دانشجویان معماری که برای برقراری ارتباط میان نظریه و عمل آموزش دیده‌اند، از کانت بسیار خواهند آموخت. فیلسوفی که پروژه‌های انتقادی‌اش، برای اطمینان از این موضوع که چقدر و مهم‌تر از آن، چگونه ایده‌ها می‌توانند اثری سازنده بر کل جهان و همچنین بر ما در مقام عاملانی پویا در آن داشته باشند، بقا و مانایی ایده‌ها را بررسی می‌کند و آن‌ها را می‌آزماید.

کتاب حاضر با نگرشی بدیع سعی داشته که نقد هوشمندانه و در عین حال پیچیده ای از نگاه‌های فلسفی کانت به معماری داشته باشد و برای این کار آنرا در پنج فصل مورد مطالعه قرارداده است:

در فصل اول این کتاب به کانت به مثابه شهروندی در زادگاهش می‌نگرد. شهروندی که در نگاه مورگان علی‌رغم معمولی بودنش اصلا یک شهروند عادی نیست، او هرگز شهرش را ترک نکرده و رفتار ساعت‌وارش او را به موجودی متمایز در شهر بدل کرده است. در ضمن شهر او (کونیگسبرگ) نیز از نگاه نویسنده دارای ویژگی‌های فلسفی خاصی است. به این ترتیب نویسنده سعی می کند رابطه معنایی خاصی میان مفهوم مکان و کانت برقرار کند. در فصل دوم نویسنده سعی کرده رابطه‌ای میان اندیشه انتقادی کانت و معماری برقرار کند هرچند که شاید برداشت او با کانت در اندیشه انتقادی چندان همخوان نیست لیکن تلاش موفقی است از یک متفکر معاصر. فصل سوم کتاب بسیار پر حجم‌تر و به غایت عمیق‌تر است. در این فصل به نسبت معماری و زیبایی از نگاه کانت می پردازد. در این فصل نویسنده مبانی زیبایی شناسی کانت را به گونه‌ای تبین می کند که ما ناگزیر از پذیرش مصادیقش در معماری می‌شویم. روشی که ما را بیشتر به یاد راهکارهای شوپنهاور در مباحثه می‌اندازد تا یک روش کانتی.کتاب در فصل چهارم دو موضوع جذاب دیگر از اندیشه کانت را به میان می کشد یکی بحث امر والا و دیگر نگاه جهان میهنانه کانت را. در این فصل مورگان تلاشی با شکوه در راستای توصیف تفاوت میان امر زیبا و امر والا از نگاه کانتی دارد. تلاشی در خور ستایش که این فصل را از بقیه فصول کتاب خواندنی‌تر می‌کند. در این راستا با استفاده از متریال‌های فصل اول، بحث جهان میهنی کانت را به امر والا نسبت می‌دهد. و در فصل پنجم ساخت جهان میهنانه کانتی را با انجام مقایسه‌ای میان اندیشه‌های فلسفی کانت و اندیشه‌های مهندسی باکمینستر فولر به تطابق می‌کشد. قیاسی که شاید به زعم برخی مع‌الفارق لیکن مستدل و جذاب است.

این کتاب در پنج فصل و 182 صفحه به طبع رسیده است.

فهرست عناوین

پیشگفتار مترجم

پیشگفتار نویسنده

پیشگفتار سردبیر مجموعه

• تقدیر و تشکر
• حالا چرا کانت؟

فصل اول: مکان‌یابی کانت

• شهر کونیگسبرگ/کالینگراد

فصل دوم: کانت ، پروژه انتقادی و معماری

• چه چیزِ معماری در قیاس با سایر هنرهای بصری متمایز است؟
• آیا یک خانه لزوماً باید عمودی باشد؟
• آیا خانه لزوماً مستحکم و ثابت است؟
• سر به فلک کشیدن: ساخت برج چندمنظوره؟

فصل سوم: موقعیت ارزشمند معماری و نسبتش با زیبایی

• آیا معماری برای زیبا بودن امری بسیار واقعی است؟
• زیبایی متوجه چیست؟
• امر زیبا، رؤیای آرمانی و جهانِ «واقعیِ» فرهنگ مصرفی

فصل چهارم: از امر والا تا جهان‌میهنی

• سنجش امر والا و رابطه‌اش با معماری
• امر والا، طبیعت و مفهوم گسترش‌یافته از معماری

فصل پنجم: ساخت جهان‌میهنانه؟ «جغرافیای سیال» و «اندیشۀ جامع»

• نقطه‌نظر جهانی و معماری
• تنش به مثابه نیروی ساختی

نتیجه‌گیری: معمارانِ آیندۀ متحد!

برای مطالعه

منابع